سخت افزار قطعات الکترونیک مدارهای الکترونیک

پروژه ساخت مدار هشدار ارتعاش و زلزله به همراه قطع کننده گاز ساختمان

earthquake-detector-system-digispark
نوشته شده توسط بهزاد ستاره

زلزله پدیده‌ی تهدید کننده این روزها در ایران است. وجود چندین گسل خطرناک در مناطق شهری بسیار ترسناک به نظر می‌رسند. این موضوع درگیری ذهنی زیادی برای بسیاری از هموطنانمان بوجود آورده است. در خصوص بروز زلزله راه‌کارهای و مهارت‌هایی وجود دارد که نیاز تک تک هوطنان است تا نسبت به آن‌ها آگاه باشند. مثلا به هنگان بروز زلزله برخلاف تصور، هزگر نباید ساختمان را ترک کرد. بلکه فقط باید در مکانی مناسب پناه بگیریم. اما پس از بروز زلزله، وجود تجهیزاتی جهت قطع گاز و برق و آب ساختمان‌ها بسیار بسیار به کاهش آسیب‌های پس از زلزله کمک می‌کند. در این آموزش شیوه ساخت مدار هشدار زلزله و قطع کننده گاز ساحتمان را آموزش خواهیم داد. در ادامه این آموزش با وب سایت مرجع آموزش‌های DIY الکترونیک، دیجی اسپارک همراه باشید.

 


آپ امپ یا تقویت کننده عملیاتی


ایدهٔ بکارگیری تقویت‌کننده‌های عملیاتی یا آپ امپ نخستین‌بار در مدار رایانه‌های آنالوگ مطرح شد. با قرار دادن عنصرهای گوناگون میان سرهای ورودی و خروجی تقویت کننده عملیاتی مدارهای گوناگون با کارایی‌های متفاوت طراحی می‌شد. به وسیله آنها عمل ریاضی مانند جمع، تفریق، ضرب، تقسیم، مشتق گیری و انتگرال گیری پیاده می‌شد. پیشرفت فناوری و مطرح شدن نیازهای متنوع‌تر و تخصصی‌تر، زمینه را برای عرضهٔ تقویت‌کننده‌های عملیاتی خاص فراهم کرد. تقویت‌کننده عملیاتی درواقع یک تقویت‌کننده ولتاژ با بهرهٔ ولتاژ بسیار بالاست و معمولاً دارای یک سر خروجی و دو سر ورودی است که سرهای ورودی بصورت تفاضلی عمل می‌کنند.

در این آموزش قلب مدار یک اپ امپ یا مقایسه کننده ۷۴۱ میباشد که دارای دو پایه ورودی و یک خروجی میباشد . در این مدار ارتعاشات توسط سنسور ارتعاش یا ویبراتور تشخیص داده شده و باعث تولید یک سیگنال کوچک میشود و این سیگنال با یک مقدار مرجع که توسط پتانسیومتر ( تنظیم حساسیت مدار ) مقایسه شده و باعث تولید یک سیگنال در خروجی ۷۴۱ میشود که با آن میتوان یک رله ، LED و …. را فعال کرد.

آموزش ساخت مدار هشدار ارتعاش و زلزله به همراه قطع کننده گاز ساختمان دیجی اسپارک

 


سنسور ویبراتور HDX


این سنسور در واقع یک سوییچ حساس به لرزش و نیروی خارجی است و زمانی که این نیرو به حد کافی بزرگ باشد باعث میشود نوعی پودر هدایت پذیر که در داخل سنسور است دو پایه آن را اتصال کوتاه کرده و سنسور مثل یک کلید بسته عمل میکند و زمانی نیرویی وجود نداشته و سنسور در حالت استاتیک باشد به مانند یک کلید باز عمل میکند.

آموزش ساخت مدار هشدار ارتعاش و زلزله به همراه قطع کننده گاز ساختمان -دیجی اسپارک

 


تراشه OP-AMP 741


آپ امپ ها معمولا دارای ۸ پایه شامل ۲ ورودی تفاضلی ، ۱ پایه بدون اتصال (NC) ، دو پایه افست ورودی و خروجی ، تغذیه + ، تغذیه – و خروجی هستند. آپ امپ ها دارای یک ورودی + یا Non-Inverting ( غیر معکوس کننده ) و یک ورودی – یا Inverting ( معکوس کننده ) هستند. همانگونه که از نام ورودی ها پیداست در صورتی که ورودی + را به زمین وصل کنیم ، هر موجی که به پایه ورودی – ( معکوس کننده ) وصل کنیم ، در خروجی یک موج با اختلاف فاز ۱۸۰ درجه با دامنه تقویت شده خواهیم داشت و در صورتی که ورودی – را به زمین وصل کنیم و به پایه + یا غیر معکوس کننده یک موج اعمال کنیم ، در خروجی موجی با دامنه تقویت شده و اختلاف فاز ۰ خواهیم داشت.

آموزش ساخت مدار هشدار ارتعاش و زلزله به همراه قطع کننده گاز ساختمان -دیجی اسپارک

به صورت کلی خروجی آپ امپ برابر است با ولتاژ ورودی غیر معکوس کننده – ولتاژ ورودی معکوس کننده * گین آپ امپ . در واقع آپ امپ مقدار ولتاژ ورودی – را از مقدار ولتاژ ورودی + کسر می کند و اختلاف حاصل را تقویت می کند یعنی تقویت کننده تفاضلی Differential Amplifier .

 


قطعات مورد نیاز


۱- OP-AMP 741

۲- بردبرد یا برد سوراخ دار

۳- LED

۴- پتانسیومتر (ولوم ) ۱۰K

۵- خازن عدسی ۱۰۴

۶- مقاومت ۱K

۷- مقاومت ۱۰K

۸- سنسور ویبراتور (ارتعاش )

۹- ماژول رله

۱۰- بازر

۱۱- باتری ۵ ولت

 

آموزش ساخت مدار هشدار ارتعاش و زلزله به همراه قطع کننده گاز ساختمان-دیجی اسپارک

 


شرح مدار هشدار زلزله


این مدار را میتوان با ولتاژ ۵ تا ۹ تغذیه نموده و با توجه به تعداد کم قطعات و راه اندازی ساده به راحتی میتوان با استفاده از برد سوراخ دار آن را مونتاژ کنید و با توجه به نحوه قراردادن مدار (افقی یا عمودی ) سنسور ارتعاش را جهت کارکرد درست و تشخیص لرزش خم نموده و در یک زاویه مناسب قرار دهید . همچنین توسط پتانسیومتر ۱۰ کیلو میتوانید حساسیت مدار را کاهش یا افزایش دهید. LED هم روشن بودن مدار را نشان میدهد.

 

مدار قطع کن گاز پس از وقوع زلزله

برای این منظور می‌توانید خروجی رله را به یک شیر برقی متصل کنید. چنانچه برای این منظور دچار سردرگمی هستید، کافیست در قسمت نظرات همین صفحه مطرح کنید. من در سریع‌ترین زمان ممکن پاسخ سوال شما را ارسال خواهم کرد.

 

درباره نویسنده

بهزاد ستاره

کارشناس الکترونیک
عاشق دنیای دیجیتال ام و سعی میکنم از تکنولوژی عقب نمونم

تبادل نظر و رفع عیب با ثبت دیدگاه

۱۸ دیدگاه

  • سلام لطفا بفرمایید
    شماتیک مدار هشدار ارتعاش و زلزله به همراه قطع کننده گاز ساختمان در سایت بگذارید
    مداری جایگزین برای ماژول رله پیشنهاد کنید که در ان رله کار شده باشد
    ممنون

  • سلام قطعه سنسور ویبراتور (ارتعاش ) در اینترنت جست جو میکنم فقط توضیحات و سایت شما نشان میدهد مشخصات کامل قطعه ( اسم کامل ) را اعلام فرمایید

    • سلام. شما میتوانید از ماژول سنسور ویبره و لرزش استفاده کنید و عملکردش دقیقا مشابه سنسور به کار برده شده در این پروژه است‌

  • با سلام بسیار مدار جالبی است ممنون از زحمات شما در این زمینه . بنده میخواهم مداری بسازم که پس از نشت گاز نسبت به قطع برق اقدام کند در صورت امکان راهنمایی کنید باتشکر

    • سلام ، ممنون از توجه شما
      شما میتوانید از سنسور نشت گاز MQ5 و اردوینو استفاده کرد و در خروجی یک رله یا سیستم هشداردهنده رو فعال کنید.

  • سلام تشکر میکنم از سایت خوبتون
    اگه امکانش هست نقشه مدارو با جزئیات کامل بزارید مثلا کدوم پایه های ۷۴۱ استفاده میشه و…
    مرسی تشکر

    • سلام
      تصویر شماتیک ۷۴۱و تصویر شبیه سازی با برد برد در توضیحات قرار داده شده و کاملا مشخصه پایه ها .
      قسمت بالای بردبرد VCC (تغذیه ) وپایین GND (زمین) میباشد و با توجه به این دو مورد پایه های دیگر کاملا قابل تشخیص میباشد.
      سوال دیگه ای داشتید در همین قسمت پیام بگذارید

  • با سلام
    قصد دارم کارکرد کنتورهای منزل خود را بنوعی از طریق اینترنت و بدون سیم روی لپ تاب یا گوشی دریافت کنم.لطفا راهنمایی کنید.
    با تشکر
    عباس رسولی

  • با سلام و خسته نباشید خدمت شما.
    ببخشید یه سوالی داشتم، داخل سایتتون سیستم تشخیص زلزله با آردوینو رو ندارید شما؟
    خیلی ممنون…

  • سلام آقا بهزاد من مبتدی هستم امکان داره نقشه واضحتری در اختیار من بذارین؟ در نقشه ای که اینجاست انتهای برخی اتصال‌ها مشخص نیست. خیلی ممنونت میشم. چطور با شما تماس بگیرم برا راهنمایی؟