یک فیبر مدار چاپی دست ساز معمولا به عنوان پروژه یا در طراحی رباتیک به صورت موقتی به کار میرود. فیبر مدار چاپی با نام (PCB (Printed Circuit Board شناخته میشود. در تمامی مدارهای الکترونیکی از برد مدار چاپی یا همان PCB استفاده شده است. در طراحیهای حرفهای، صنعتی و انبوه تولید فیبر مدار چاپی با روالی که در این آموزش به آن میپردازیم، کاملا متفاوت است. برای تولید PCB در کارخانههای بزرگ، طرح اولیه وارد شده و سپس روی صفحات بزرگ فیبر پیاده شده و اقدام به برش کاری و اسید کاری میشود. در ادامه به ۱۲ مرحله ساخت فیبر مدار چاپی در منزل اشاره میکنم. دقت داشته باشید که این روش فقط مخصوص ساخت نمونه کوچه و در منزل به کار میرود، با دیجی اسپارک همراه باشید.
شروع ساخت فیبر مدار چاپی در منزل
روش ساخت فیبر در این حالت با روشهای صنعتی و تولید انبوه کاملا متفاوت است. در حقیقت برای ساخت مدار الکترونیکی دستی، به این روش اقدام میکنیم. برای پیاده سازی ابزارهای پیچیده و خاصی نیاز نداریم. فقط داشتن ماژیک ضد آب، کاغذ کاربنی و پرینتر، در آخر هم اسید مدار چاپی نیاز است. فیبر مدار چاپی کوچک و برش خورده هم مناسب با طرح اولیه لازم خواهد بود.
۱- طراحی مدار: برای طراحی مدار میتوانید از نرم افزارهای کامپیوتری کمک بگیرید. یا اینکه طرح مدار مسی را با دست بکشید.
۲- فیبر مخصوص مدار چاپی که یک طرفش از مس تشکیل شده است، تهیه کنید.
۳- سطح مسی فیبر را با مایع ظرف شویی شست و شو دهید و سپس آنرا خشک کنید.
۴- طرح مدار چاپی را روی یک کاغذ کاربنی پرینت بگیرید. مطمئن باشید که طرح برای انتقال روی سطح مسی در سمت مناسب کاغذ قرار گرفته باشد.
۵- کاغذ کاربنی را از سمتی که طرح روی آن پرینت شده روی سطح مسی فیبر مدار چاپی قرار دهید.
۶- یک کاغذ سفید روی کاغذ کاربنی قرار دهید. به کمک اتو روی کاغذ سفید بکشید تا طرح مورد نظر روی سطح مسی نمایان شود. دقت داشته باشید که تک تک جزئیات را کامل اتو کنید تا روی سطح مسی نمایان شود.
۷- فیبر مدار چاپی و کاغذ کاربنی را بدون حرکت قرار دهید تا سرد شوند. کاغذ کاربنی را به آرامی از روی سطح مسی بردارید تا طرح کپی شده خراب نشود.
۸- کاغذ کاربنی را بررسی کنید تا مطمئن شوید که تمام جوهرهای پرینتر به روی سطح مسی منتقل شده اند و طرح مدار کامل باشد.
۹- قسمتهایی را که روی فیبر مسی نمایان نشدهاند را به کمک یک ماژیک مقاوم در برابر آب و همرنگ با جوهر کپی شده روی فیبر مسی، تصحیح کنید. در نهایت مدتی زمان در نظر بگیرید تا جوهر کاملا خشک شود.
اسید کاری فیبر مدار چاپی
۱۰- حال باید سطوح مسی که رنگی نمیباشند را از بین ببرید. برای این کار از اسید کلرید فریک استفاده کنید. در فرایند اسید کاری فیبر مدار چاپی، همواره بایستی در ظرف پلاستیکی با لبههای بلند اقدام کنید. لباس های کهنه تان را از کمد بیرون بکشید. دستکش ضد آب و عینک محافظ کننده چشم هم نیاز دارید.
اسید کلرید فریک را به همراه آب ولرم ترکیب کنید. محلول را در فضای باز در یک ظرف پلاستیکی بریزید و فیبر مسی را درون آن قرار دهید. و به آرامی ظرف را تکان دهید تا محلول اسید روی فیبر حرکت کند. با این کار قسمتهایی که دارای جوهر نمیباشند توسط اسید خورده میشوند.
نکته مهم برای کار با اسید کلرید فریک این است که دمای محلول نباید از ۴۵ درجه سانتی گراد بیشتر شود. این دما باعث می شود که بخارات اسیدی خطرناک آزاد کند. پس از اینکه به مدت ۵ تا ۲۰ دقیقه فیبر مسی در محلول اسید غوطه ور شد، آنرا خارج کنید و با آب بشویید. محلول اسید را در یک ظرف پلاستیکی دربسته نگه داری کنید و از ریختن آن در طبیعت و چاه فاضلاب خودداری کنید. حال فیبر مسی را به کمک یک کاردک پلاستیکی بسابید تا قسمت اسید کاری شده از روی فیبر محو شود.
۱۱- حال که قسمت مسی مدار آماده شده ، به کمک یک دریل با مته ۰٫۹ میلی متر قسمت هایی را که قرار است پایههای قطعات از آن عبور کنند را سوراخ کاری کنید. در این مرحله هم از عینک حفاظت کننده چشم باید استفاده کنید.
۱۲- فیبر مسی را تمیز کنید و تمام پلیسهها را جدا کنید، فیبر شما برای جایگذاری قطعات و لحیم کاری آماده است.
لطفا توضیح بدین که چه نوع از کاغذ کاربنی مد نظرتونه. چون کاغذ کاربنی معمولی با اینی که تو شکله کامل فرق داره.
درود بر شما
برای این کار بجای کاغذ کاربنی از کاغذ روغنی که در خیاطی استفاده میشود هم میتوانید استفاده کنید.
ممنون از راهنمایی شما بزرگوار
کامل و مرجع بود!
سلام خوب بود سخت ترین قسمت فقط کشیدن طرح من که از سایت ها میدزدم?
مطلب بسیار ارزشمندی بود بخصوص در مورد کاغذ کاربنی و استفاده از پرینتر
موفق باشید
با سلام
از توجه شما متشکرم.
سلام ببخشید من در رابطه با طراحی مدار تخصصی ندارم و میخوام که یک مدار vu meter طراحی کنم میخواستم بدونم ببینم شما سفارشات جهت طراحی مدار هم می پذیرید
نگفتید بالاخره اسید قدیمی را کجا بریزیم؟
با سلام
ضمن تشکر از توجه شما، از سیستمهای دفع فاضلاب صنعتی استفاده شود. اگر هم درون فاضلاب میریزید باید با آب ولرم، بسیار رقیق کنید که مشکلات زیست محیطی بوجود نیاید.
سلام.
من با این روش یه برد درست کردم ولی وقتی آماده شد درست لحیم رو به خودش نمیگرفت ولحیمش خراب شد.ممنون میشم راهنماییم کنید.
با سلام و تشکر از توجه شما
در خصوص اینکه درست لحیم نمیشود، بسته به جنس فیبر مورد استفاده و میزان اسیدکاری هم دارد. همچنین جنس سیم قلع و حرارت هویه هم در این موضوع اثر دارد.
از فیبر فایبرگلاس و هویه ۴۰ وات استفاده کردم.با اینکه فلاکس هم استفاده کردم لحیمش جالب نشد
سلام مجدد
اینکه از چه هویه ای استفاده کردهاید، اهمیت دارد ولی نه زیاد، دقت کنید که از هر هویهای که استفاده میکنید باید دمای محل لحیم کاری به حد مطلوب برسد سپس سیم لحیم متصل شود. درضمن کیفیت سیم لحیم و درصد ترکیبات آن هم در این موضوع اثر دارد.
با تشکر از سایت زحماتتون.
مشکل لحیم با راهنماییتون حل شد.
ممنون
سلامت باشید.
سلام.این آموزشی که دادید بر روی فیبر هست اگر بخوام روی آلمینیوم مسیر را بکشیم باید چه کنم؟
با سلام
به همین ترتیب هم میتوانید برای آلومینیوم استفاده کنید.
دوست عزیز مولفه های مهم لحیم کاری
۱٫تمیزی سطح محل لحیم شخصا از سیستم زرفشویی مویی استفاده می کنم.
۲٫حرارت مناسب عجله نکنید کمی نوک هویه رو به قلع آغشته کنید.اول برای یک تا دو ثانیه هویه رو به پایه و فیبر بزنید بعد سیم لحیم روغن دار بچسبانید.نهایتا باید در سه ثانیه لحیم روی فیبر بنشیند.
۳٫یادتون نره تمیز کاری تمیز کاری تمیز کاری سطح
با سلام
سپاس از همراهی شما
سلام من یه مدار طراحی کردم البته دستی کشیدم ولی نمیدونم چجوری آینه کنم که روبعد از چاپ روی کاغذ روغنی درست بیفته رو فیبر مسی. ممنون از مطالب عالیتون
با سلام و تشکر از شما
در این صورت بنده اطلاعات دقیقی ندارم ولی اگر با نرم افزار طراحی کرده باشید، میتوانید از حالت Mirror به هنگام پرینت گرفتن استفاده کنید.
میشه توضیح بدین که چطور با اسید جامد درست کنیم؟
با سلام
برای ساخت فیبر مدار چابی با اسید جامد، ضمن رعایت مسایل ایمنی از جمله دستکش مخصوص و عینک و ماسک، میبایست در یک محلول گرم مانند آب آنرا رقیق کنید.
سلام برای طراحی برد از چه برنامه ای استفاده کنیم. چه برنامه ای رو پیشنهاد میکنید.
با سلام
نرم افزارهای مختلفی وجود دارد. Altium designer یا همان پروتل، PADS یا ORCAD و… بسیار متنوع با امکانات مختلفی هستند.
خسته نباشید.
آیا میشه از هیدروکلریک اسید استفاده کرد؟
با سلام
چنین موردی را بنده تست نکردهام. در خصوص اسید کاری فیبر مدار چاپی بایستی دقت کافی و اقدامات ایمنی را حتما حتما حتما رعایت کنید. دقت داشته باشید از روشهای غیر معمول برای این منظور استفاده نکنید.
سلام آیا میشه از اسیدی که یک بار استفاده دوباره استفاده کرد.
با سلام
بستگی به غلظت و میزان مس حل شده در محلول دارد.
سلام برای طراحی مدار از چه برنامه ای استفاده کنیم. پیشنهاد شما چیه؟
با سلام
نرم افزارهای مختلفی در این خصوص وجود دارند. بایستی بر اساس نیازمندیتان یکی را انتخاب بفرمایید. معمولترینها شامل پروتل و آلتیوم دیزان میباشند.
با تشکر از همراهیتون.
سلامت باشید.
سلام
من مبخام یک دستگاه چاپ pcbبسازم
میشه راهنماییکنید
میخام با برد آردینو uno این کار رو بکنم
با سلام
چاپ PCB موارد متنوع و مختلفی دارد. ولی یکی از ابتداییترین روشها چاپ شابلون و انتقال طرح به فیبر مدار خام است. این مورد نیازی به سخت افزار اضافی مانند آردوینو ندارد. ولی اگر منظورتان مورد دیگری است، درخواستتان را کاملتر مطرح کنید تا بتوانم پیگیری کنم.
سلام جناب طباطبایی من با اتو و کاغذ روغنی کاغذی که لیبل روش میچسبونن این کار رو کردم کاغذ چسبیده کنده نمیشه کجای کارم مشکل دارم حرارت زیاد بوده یا مدت زمان اتو کردنم
با سلام
جنس کاغذ هم در این مورد تاثیر گذار است. همچنین دمای فیبر هم اهمیت دارد. این مورد را فقط بایستی با سعی و خطا رفع کنید.
بنداز تو آب خیس بخوره خودش کنده میشه ، باقیشم دست بکش فیتیله فیتیله میشه
سلام
من نقشه بردم رو کاغذ گلاسه چاپ کردم و اتو کشیدم ولی طرحم رو فیبر نمیاد مشکل از چی میتونه باشه؟
با سلام
از چه کاغذی استفاده کردید؟
سلام.اسیدی که برای اینکار داخل ظرف میریزیم بعد از استفاده اون رو دور بندازیم یا باز هم میشه برای دفعه های بعد ازش استفاده کنیم؟
با سلام
بستگی به غلطت اسید مدار چابی و میزان مس حل شده در آن دارد. بایستی بررسی کنید. ولی اسید مدار چاپی، ارزان و در دسترس است.
سلام ببخشید واسه چاپ روی کاغذ جوهر مخصوص میخواد یا همون جوهر چاپگر خوبه
بعد با همین چاپگرای معمولی میشه اینکارو کرد
لطفا جواب بدین
با سلام
بایستی میزان دنسیتی را توی تنظیمات پرینتر زیاد کنید و جنس کاغذی که استفاده میکنید هم بسیار اهمیت دارد.
سلام
یه نکته مهم را اشاره نکردید و اون هم نوع پرینتر هست که باید حتما لیزری باشه .
با سلام
از همراهی شما و اطلاع رسانیتان سپاسگزارم.
سلام خروجی طرح مداری که دارم پس زمینه سفید داره مشکل پیش میاد دیگه.درسته؟
با سلام
بایستی بخش سفید و مشکی را موقع پرینت برعکس کنید.
سلام و وقتبخیر
ممنون از پست مفیدتون، سوال بنده این بود که توی ایران آیا شرکتها یا کارگاههایی هست که بتونیم طرح مدار چاپی رو بهشون بدیم و مدار چاپی آماده رو تحویل بگیریم؟ ممنون میشم اگر کسی یا جایی رو سراغ دارید معرفی بفرمایید.
سپاسگزارم
با سلام
بله این شرکتها بسیار زیاد هستند و خدمات حرفهای زیادی در این زمینه وجود دارد.