قطعات الکترونیک

ترانزیستور TRANSISTOR

نوشته شده توسط اروند طباطبایی

ترانزیستور از عناصر نیمه هادی ساخته می­ شود و دارای ۳ پایه (بیس BASE) ، (امیتر EMITTER) و (کلکتور COLLECTOR) می­ باشد و عمل آن در مدار تقویت جریان است. در ادامه با دیجی اسپارک همراه باشید.

بدین­صورت که در مقابل جریان بین (امیتروبیس) جریانی بزرگتر بین (امیتروکلکتور) عبور می­ کند. مثلا اگر جریانی در حدود یک میلی­ آمپر بین B و E برقرار کنیم می­ توانیم جریانی که از C و E می گذرد را تا ۲۰ میلی آمپر دریافت کنیم. پس این ترانزیستور می­ تواند علامت ورودی را ۲۰ بار تقویت کند این عدد که در هر ترانزیستور مقداری معین است ضریب تقویت ترانزیستور نام دارد. تراتزیستورها به دو صورت NPN و PNP ساخته می­ شوند که سوی جریان در آن­ ها عکس یکدیگر است یا به­ عبارت دیگر بلورهای نیمه هادی (که نسبت به­ یکدیگر حالت دو دیود را دارند) به­ صورت معکوس نسبت به­ یکدیگر قرار می­ گیرند.

 

در شکل زیر سمت عبور جریان ورودی و خروجی در یک ترانزیستور NPN نشان داده شده است.

ترانزیستور TRANSISTOR - دیجی اسپارک

ترانزیستور TRANSISTOR – دیجی اسپارک

 

ترانزیستور در مدار تقویت

باتوجه به­ شکل زیر در قسمت ورودی  INPUT دو مقاومت که بین دو سرباتری قرار گرفته­ اند طوری بیس­ ترانزیستور را تغذیه می­ کنند که جریان بسیار ناچیزی از بلورهای نیمه هادی B و E می­ گذرد که این مقاومت­ ها در ترانزیستورها و مدارهای مختلف متفاوت است.

و مقاومت RL و RE جریان مدار را بین C و E برقرار می­ کند. حال با اعمال سیگنال به B جریانی بزرگتر از RE و هم­چنین RL می­ گذرد که این نوسانات را می­ توان از نقطه OUTPUT دریافت کرد. این نوع تقویت علامت پر مصرف­ترین مدار ترانزیستوری می­ باشد.

ولتاژ مصرفی مدار باتوجه به نوع ترانزیستور تغییر می­ کند. در ترانزیستور منفی (همین شکل) کلکتور به ولتاژ مثبت وامیتر به ولتاژ  منفی وصل می­ شود و در نوع مثبت PNP سوی جریان عکس می­ شود. یعنی منفی به کلکتور و مثبت به امیتر متصل می­ گردد.

 

 

در مدار به­ طور خلاصه پایه­ های ترانزیستور را با علامت اول حروف لاتین نشان می­ دهند به این­صورت:

کلکتور: C

بیس: B

امیتر: E

 

 

مدار هماهنگ

یکی از اجزاء حساس مدار سیم پیچ­ ها هستند. در گیرنده و فرستنده رادیو کنترل سیم پیچ­ های رادیویی به­ صورت IF که مخفف شده ی Inter Frequency و سیم پیچ های RF که مخفف شده ی Radio Frequency می باشد، به کار می روند. تعداد دور و کیفیت این­گونه سیم پیچ­ ها بستگی کامل به فرکانس (تعداد نوسانات موج در ثانیه) دارند که به­ دقت محاسبه می­ شوند.

به­ طور خلاصه راجع به کار مدار هماهنگ می­ توان گفت که ولتاژ متناوب در سیم­ پیچ میدان مغناطیسی در اطراف خود به­ وجود می­ آورد که شارژ و دشارژ (پرو تخلیه شدن) خازن موازی با سیم­ پیچ امواج متناوب را تناسب با ظرفیت کامل مدار (سیم­ پیچ و خازن روی­ هم) هماهنگ می­ کند.

شکل زیر مدار ساده هماهنگ را نشان می­ دهد.

ترانزیستور TRANSISTOR - دیجی اسپارک

ترانزیستور TRANSISTOR – دیجی اسپارک

 

انتقال علامت توسط خازن

معمولا برای انتقال انرژی (علامت) از یک طبقه به طبقه دیگری از روش­ هایی استفاده می­ کنند که یکی از آن­ ها توسط خازن صورت می­ پذیرد.

باتوجه به­ شکل زیر خازن C1 طبقه قبل شامل تراتزیستور (VT1) را به طبقه بعد (VT2) متصل می­ کند یا به­ عبارت دقیق­ تر علامت تقویت شده را از کلکتور ترانزیستور قبلی دریافت می­ کند و برای تقویت بیشتر به بیس­ ترانزیستور بعدی می­ رساند.

می­ دانیم که در دو سر خازن اختلاف ولتاژ مستقیم وجود دارد که خازن آن­را تحمل می­ کند و از نقطه نظر ولتاژ مستقیم وجود دارد که خازن آن­ را تحمل می­ کند و از نقطه نظر ولتاژ مستقیم دو طبقه را از هم جدا می­ کند. اما با رسیدن علامت متناوب این بالا و پایین رفتن ولتاژ به طبقه بعد انتقال پیدا می­ کند.

همین عمل توسط C2 هم انجام می­ گیرد با این تفاوت که علامت از امیتر ترانزیستور شماره ۲ به یکی از قطب­ های باتری می­ رود و یا به­ عبارت دیگر علامت از امیتر VT2 حذف می­ شود.

درباره نویسنده

اروند طباطبایی

بنیانگذار دیجی اسپارک: اولین مرجع تخصصی امبدد سیستم به زبان فارسی / کارشناس سئو و تولید محتوا

هرچه می آموزم میبینم که خیلی کم آموختم. علاقه به رباتیک و تکنولوژی دارم. امیدوارم بتونم دانشی را که آموخته‌ام، به روش‌های مختلفی به کاربران علاقمند منتقل کنم.

تبادل نظر و رفع عیب با ثبت دیدگاه

۲ دیدگاه

  • آقای طباطبایی خیلی ممنون از اینکه دیجی اسپارک را بنیان گذاشته و باعث ترویج دانش و فن می‌شوید. اما از جهت تولید محتوایی که انجام داده اید، برخی از مقالاتی که شما تهیه کرده‌اید را خواندم. متاسفانه خوب نوشته نشده‌اند. البته این باعث نمی‌شود که باز هم قدردان شما نباشیم ولی اگر این مقالات را بهتر کنید که دیگر خیلی عالی است.