به احتمال زیاد تاکنون با پدیده ای بنام ابیراهی مواجه شده‌اید. اما از کنار آن گذشته اید و یا برایتان سوال پیش آمده است. اگر این‌چنین است آموزش زیر را دنبال کنید تا با این پدیده بیشتر آشنا شوید .
اگر شما هم به آسمان شب علاقه مند باشید و هر از چندگاهی نگاهتان را به بالا کمی دقیق تر کرده باشید و از تلسکوپ استفاده کرده باشید , علاوه بر دیدن زیبایی های آسمان بالای سر خود ممکن است متوجه چیز دیگری نیز شده باشید. مثلا ممکن است در هنگام دیدن ماه که یک جسم نورانی است خط بنفش یا نارنجی یا سبزی نیز دور ماه دیده باشید.
تعجب نکنید ماه جوی ندارد که بخواهد چنین نوری را به چشمان شما برساند. پس قضیه از چه قرار است؟
واقعیت آن است که در تلسکوپ های شکستی شاهد پدیده ای هستیم که به ابیراهی اپتیکی معروف است. در ادامه با وبسایت دیجی اسپارک همراه باشید تا باهم به شناخت این پدیده فیزیکی بپردازیم.
برای روشن تر شدن موضوع ابتدا نیاز داریم که یک تقسیم بندی کلی در مورد انواع تلسکوپ ها انجام دهیم.
تلسکوپ ها در حالت کلی به دو دسته شکستی و بازتابی تقسیم بندی می‌شوند.
تلسکوپ‌های شکستی :
تلسکوپ شکستی
این تلسکوپ ها از یک عدسی همگرا برای متمرکز کردن نور در یک نقطه استفاده میکنند و در مرحله بعدی یک چشمی قرار دارد که نقطه کانونی عدسی و چشمی روی هم قرار میگیرند.
تسکوپ‌های بازتابی :
تلسکوپ بازتابی
تلسکوپ های بازتابی بجای استفاده از عدسی از یک آیینه همگرا استفاده میکنند. به اینصورت که نور از دهانه تلسکوپ داخل می‌شود و سپس در انتهای لوله تلسکوپ به آیینه همگرا برخورد می‌کند و در فاصله کانونی عدسی همگرا می‌شود. سپس با برخورد به یک آیینه مسطح که در فاصله کانونی عدسی قرار داره به چشم ما می‌رسد.
تلسکوپ هایی که در بالا توضیح داده شد به دسته های مختلفی تقسیم بندی می‌شوند. اما میتوان بصورت کلی تقسیم بندی بالا را تقسیم بندی جامعی دانست.
ابیراهی در تلسکوپ :
پدیده ابیراهی در تلسکوپ‌های شکستی پدیده , پدیده رایجی است. اگر به چشمی تلسکوپ خود نگاه کنید ممکن است با تصویری همانند تصویر زیر روبرو شوید :
تصویر ماه و ابیراهی در لبه های آن
مطمئنا تصویری که نشان داده شده است حاکی از وجود اتمسفر برای ماه نیست. چه‌آنکه جاذبه ماه به حد کافی قوی نبوده است تا مانع فرار ملکول های موجود در هوا شود.
توجیح علمی ابیراهی چیست؟
همانطوری که میدانید هنگامی که نور از محیط هایی با تراکم بیشتر از هوا عبور میکنند دچار شکست و انحراف مسیر می‌شوند. و شدت این شکست می‌تواند برای طول موج های متفاوت مقدار متفاوتی باشد. همانند منشور که نور سفید را به طیف کامل نورهای مرئی تجزیه می‌کند .درواقع طول موج های متفاوت نور در منشور با درجه شکست متفاوتی از مسیر اولیه خود منحرف گردیده اند.
این پدیده برای عدسی ها هم صادق است. یعنی نور بعد از عبور از عدسی تجزیه شده و برای طول موج های متفاوت عدسی تلسکوپ فاصله کانونی منحصربفردی دارد. همانند شکل زیر :
ابیراهی عدسی
بخاطر وجود فاصله کانونی متفاوت برای طول موج های متفاوت هنگامی که شما فاصله چشمی را تغییر میدهید یکی از رنگ های قرمز سبز یا بنفش ( یا آبی ) را بیشتر از رنگ های دیگر خواهید دید.
- حتی در دوربین های عکاسی نیز پدیده ابیراهی پدیده رایجی ست. که میتوان در نرم افزار هایی از قبیل فتوشاپ و لایت روم و حتی دیگر نرم افزار ها ابیراهی را به وسیله ی تکنیک های نرم افزاری اصلاح کرد.
تصحیح ابیراهی بصورت نرم افزاری برای عکس ها
وبسایت دیجی اسپارک را دنبال کنید تا در آموزش های بعد از نحوه تصحیح های نرم افزاری و سخت افزاری در تلسکوپ ها که باعث از بین بردن ابیراهی می‌شوند , مطلع گردید.
با نشر این مطلب در شبکه های اجتماعی , حامی وبسایت دیجی اسپارک باشید.
