از گذشته های دور، تفریح و سرگرمی همواره یکی از دغدغه های بشر تا به امروز بوده است! با پیشرفت فناوری و ورود به عصر تکنولوژی، تفریحات دستخوش تغییرات بسیاری شده اند. اگر روزگاری تفرحیات محدود به بازی های فیزیکی بود، امروز بازی های رایانه ای نقش مهمی در تفریحات ایفا می کنند. این نقش به قدری جدی است که هم اکنون صنعتی به نام بازی(گیم) وجود دارد. بازی های کامپیوتری هم اکنون با گرافیکی بسیاز نزدیک به واقعیت، در ژانرها و سناریو های مختلف طراحی و توسعه داده می شوند. در کنار این بازی های کامپوتری، چند سالیست که تفریحی به نام اتاق های فرار، رواج و گشترش یافته اند. این تفریح بسیار جذاب شما را به صورت واقعی، درون یک سناریو قرار می دهد. شما با ورود به اتاق فرار، برای مدت یک ساعت می بایست معماهای از پیش طرح شده را حل کرده و به پایان برسانید. در این بین، این معماها دارای چاشنی هیجان و ترس هستند. در طراحی معماها و سناریوهای مختلف، در بسیاری از سناریوها می توان از قدرت اینترنت اشیا نیز بهره برد. در این نوشتار به بررسی اتاق های فرار و نقش فناوری اینترنت اشیا در طراحی و توسعه این تفریح می پردازیم. بنابراین در ادامه، با مرجع تخصصی رزبری پای و آردوینو به زبان فارسی، دیجی اسپارک، همراه باشید.
شناخت اتاق فرار
اتاق فرار یکی از تفریحات جدید و جذاب است. یک اتاق فرار می تواند سناریو های مختلفی داشته باشد. به عنوان مثال، یک اتق فرار می تواند سناریو بمب گذاری و خنثی، ارواح و ماورا العبیعه، فرار از زندان، آزمایشگاه های افراد خطرناک و هر مورد دیگری را در بر داشته باشد. حتی بسیاری از اتاق های فرار، سناریو فیلم های ترسناک را پیاده سازی می کنند. شما با ورود به یک اتاق فرار، برای مدت زمان خاص، مثلا ۶۰ دقیقه درگیر سناریو می شوید، با سرنخ های موجود در محیط معماها را حل کرده و بازی را به پایان می رسانید. البته حل هر معما می تواند ریسک مرگ و یا زندانی شدن را هم در بر داشته باشد!!!(البته که چنین نیست و فقط چاشنی هیجان به بازی افزوده می شود)
یک اتاق فرار می تواند سناریویی کاملا معمایی و یا معمایی با تم هیجان و ترس داشته باشد. در یک اتاق فرار با سناریو ترس و هیجان، هر لحظه باید منتظر یک اتقاق هیجان انگیز و یا ترسناک باشید. ممکن است با نگاه به آینه، تصویر فرد دیگری را ببینید. یا این امکان وجود دارد که اشیای روی میز، مثل خودکار، گلدان دفتر و…. ناگهان حرکت کنند. حتی ممکن است در بعضی موارد، با لمس و یا فشردن دکمه، قسمتی از دیوار به حالت در باز شده و شما به مرحله بعد هدایت شوید.
در یک اتاق فرار، شما بازیگران اصلی آن در عالم واقع هستید. شما با پیدا کردن سرنخ ها، معماها را حل کرده و بازی را به پیش می برید. این سرنخ ها می تواند با مطالعه بخشی از یک کتاب، به شما عددی دهد. این عدد می تواند قفل یک صندوق باشد. گاهی اوقات با جست و جو در اتاق به کلید و یا سرنخ دیگر می رسید. در بعضی موارد، شی و ویا وسله ناشناخته ای را می یابید که با لمس آن، در جایی دیگر اتفاقی رخ می دهد. گاهی اوقات با درب های الکترونیکی با صفجه کلید رمزی مواجه می شوید که باید رمز را به درستی وارد کنید. به طور کلی، این تفریح مهیج را می توان مانند یک فیلم در نظر گرفت. فیلیمی که بازیگران آن، خود شما هستید.
تفریح اتاق فرار که در تمام کشورهای دنیا رواج دارد، چند سالیست که به ایران نیز وارد شده است. هم اکنون در شرهای مختلفی همچون تهران، کرج، شیراز، اصفهان، تبریز و…. اتاق فرارهای مختلفی با سناریوهای متفاوت، وجود دارند. با جستجو در اینترنت می توانید آن ها را به سادگی در شهر خود، بیابید.
تعریف اینترنت اشیا
اینترنت اشیا، همانطور که از نام آن بر می آید، فناوری جهت ایجاد دسترسی اینترنت برای اشیای مختلف است. به کمک این فناوری، اشیای محیط اطراف از هویت دیجیتال برخوردار می شوند. به کمک این هویت، اشیا خود را در شبکه معرفی می کنند. با معرفی اشیا در شبکه، می توانند به ارسال و دریافت داده بپردازند. در این شبکه، هر شی، حتی گلدان خانه هم می تواند از یک هویت دیجیتال برخوردار شود. با اتصال سنسورهای مختلف به اشیا، می توان داده های آن را دریافت و رصد کرد. به عنوان مثال، با اتصال سنسور رطوبت خاک، می توانیم وضعیت خاک گیاه را از طریق اینترنت، مطلع شویم. حتی می توانیم وضعیت گیاه را در نرم افزار های پیام رسان مشاهده کنیم.
شبکه اینترنت اشیا، تنها به دریافت داده منحصر نمی شود. در این شبکه می توان به دستگاه های مختلف از راه دور و از طریق اینترنت، فرمان نیز ارسال کرد. به عنوان مثال می توانیم وضعیت یک لامپ را از لحاظ شدت نور و خاموش/روشن بودن کنترل کنیم. شایان ذکر است که شبکه اینترنت اشیا را می توان در محیط لوکال نیز پیاده سازی نمود. به کمک فناوری وای فای این امکان فراهم است. بدین ترتیب اپراتور بازی(گیم مستر یا بازی گردان) می تاوند به سادگی روند بازی را به صورت بی سیم از اتاق کنترل، مدیریت نماید. در قسمت بعدی به نقش اینترنت اشیا بیشتر خواهیم پرداخت.
نقش اینترنت اشیا در طراحی اتاق فرار
در قسمت قبلی به معرفی مختصر اینترنت اشیا پرداختیم. در شبکه اینترنت اشیا، دستگاه های مختلفی با نام مشخص(هویت دیجیتال) وجود دارند. این دستگاه ها علاوه بر ارسال و دریافت داده به کاربر، می توانند به طور مستقل با یکدیگر در ارتباط باشند. به عنوان مثال، اتاق فراری را با دو اتاق در نظر بگیرید. بازیگران در این اتاق با حل تعدای معما، وارد اتاق دوم می شوند. در اتاق دوم نیز، با حل تعدای معما، تغییری در اتاق اول حاصل می شود که بازیکنان می بابست با برگشت به اتاق اول، این تغییر را رمز گشایی نمایند.
برای روشن تر شدن موضوع، فرض کنید در اتاق اول، یک میز، با دو کشو و هر کشو دارای یک قفل است. در اتاق اول، با حل معما، یکی از کشو ها را باز می کنید. با باز شدن کشو، کلید اتاق بعدی را یافته و وارد مرحله بعد می شوید. در آنجا مجددا با حل یک معما، قفل کشو دوم در اتاق اول به طور هوشمند و بدون دخالت انسان باز شده و شما مجددا به اتاق نخست باز می گردید. در اینجا، دو دستگاه متصل در شبکه اینترنت اشیا، به طور هوشمند به تبادل داده می پردازند. بنابراین می توان به ارزش و اهمیت فناوری اینترنت اشیا در طراحی و توسعه اتاق های فرار، پی برد. شایان ذکر است که برای طراحی و توسعه مواردی از این دست، نیاز به ماژول ها و بردهای الکترونیکی، و البته دانش برنامه نویسی، داریم. در قسمت بعد به این موضوع می پردازیم.
آردوینو و اتاق فرار
همانطور که در قسمت پیشین نیز گفته شد، طراحی و توسعه معماهای مبتنی بر اینترنت اشیا، به جذابیت هرچه بیشتر این تفریح کمک شایانی می کند. برای طراحی و پیاده سازی، نیاز به دانش برنامه نویسی و قطعات سخت افزاری داریم. یکی از مهم ترین پلتفرم های سخت افزاری/ نرم افزاری، آردوینو است. این پلتفرم که در بسیاری از پروژه ها به کار گرفته می شود، می تواند به توسعه اتاق فرار نیز کمک بسیاری نماید.
بردهای آردوینو، بردهای پردازشی مبتنی بر میکروکنترلر هستند. این بردها دارای تعدای پایه به صورت ورودی و خروجی بوده که با برنامه نوسی، می توانید وضعیت ورودی و یا خروجی برای آن ها تعریف کنید. از طرفی می توانید با دستورات برنامه نویسی آردوینو، یک سناریو برای دریافت ورودی و تولید خروجی مناسب با ورودی، ایجاد کنید. به عنوان یک مثال کاربردی، می توانید به کمک برد آردوینو، صفحه کلید(کیپد) و یک قفل برقی، یک درب دیجیتال بسازید. در این سناریو با ورود صحیح رمز، در باز خواهد شد. علاوه بر این، از آنجاییکه خود اقدام به طراحی این قفل می کنید، هر سناریو ممکن دیگر را می توانید به این قفل اضافه کنید.
طراحی و پیاده سازی چنین قفلی، پیشتر در دیجی اسپارک طی آموزشی منتشر شده است. با کلیک بر روی این لینک می توانید این آموزش را مطالعه کنید. در کنار این، از آنجاییکه نیاز به برقراری ارتباطات بی سیم تحت اینترنت اشیا در اتاق فرار جهت جذابیت و هوشمد سازی ضروری به نظر رسد، لذا برای این مورد نیاز به ماژول های وای فای داریم. یکی از این ماژول ها، ماژول های سری ESP بوده که از پلتفرم آردوینو نیز پشتیبانی می کنند.
به کمک این ماژول ها، می توانید یک شبکه محلی وای فای بسازید. سپس اشیای مختلف نظیر گلدان، در، آینه و هر آنچه که فکرش را بکنید به شبکه متصل کنید. در نهاین این دستگاه ها به صورت بی سیم، امن و استاندارد به تبادیل داده می پردازند. حتی این امکان نیز فراهم است تا این ماژول ها با اتصال به مودم های وای فای، به شبکه جهانی اینترنت متصل شوند. حال می توان با طراحی یک وب سایت، بازیکنان را به آن هدایت کرده و با حل معما، ماژول وای فای یک یا چند خروجی، مثل باز کردن، روشن و خاموش سازی لامپ و…. را اجرا نماید.
یکی دیگر از ویژگی های جذاب ماژول های وای فای، قابلیت تعریف و قرار گیری آن ها در مود نقطه دسترسی(اکسس پوینت) است. بدین ترتیب شما از طریق رایانه و یا تلفن همراه، می توانید به آن متصل شده و به ارال و دریافت داده بپردازید. این مورد می تواند در طراحی معماهای جذاب، بسیار کارا باشد. از آنجاییکه در شبکه اینترنت اشیا، سنسورها نقشی اساسی بازی می کنند، لذا کاربرد آن ها را در توسعه اتاق های فرار، در قسمت بعدی بررسی خواهیم کرد.
سنسور و اتاق فرار
سنسورها یکی از مهم ترین اجزای شبکه اینترنت اشیا به حساب می آیند. به کمک این ابزار، می توان از پارامترهای فیزیکی محیط نظیر نور، دما، فشار و … نمونه برداری نمود. به عنوان مثال در یک گلدان خانی، می توان به کمک سنسور خاک، وضعیت رطوبت خاک گلدان را مانیتور نمود. برای طراحی و توسعه یک اتاق فرار مجهز به تکنولوژی اینترنت اشیا، سنسورها جزیی جدایی ناپذیر به شمار می روند.
برای روشن تر شدن موضوع، مسئله را با یک مثال شرح می دهیم. در یک اتاق فرار فرض کنید که سه کارت با رنگ های آبی، زرد و قرمز در اختیار دارید. برای رمز گشایی، این سه کارت می بایست با ترتیب خاص مقابل یک دستگاه گرفته شوند. در اینجا، به کمک سنسور تشخیص رنگ، می توان این مورد را پیاده سازی نمود. بدین ترتیب با به کارگیری طیف وسعی از سنسورها نظیر سنسور دما، رطوبت، نور و….. می توان معماهای بسیار جذاب و نزدیک به واقعیت، مطابق سناریو بازی طراحی و پیاده سازی نمود. از این روست که نقش اینرتنت اشیا و به خصوص پلتفرم آردوینو در طراحی و توسعه این نوع سرگرمی، نقشی بسیار تاثیر گذار است.
لوازم مورد نیاز جهت طراحی و توسعه
چنانچه در رابطه با این آموزش سوالی دارید، و یا احساس می کنید مطالب گنگ هستند، نظرات خود را در انتهای مطلب به صورت کامنت مطرح نمایید. همچنین اگر در جایی مطالب ایراد و یا اشکالی دارند، می توانید مورد را به صورت کامنت مطرح کنید. من بلافاصله پس از دریافت نظر شما، با شما به تبادل نظر خواهم پرداخت.
