صبح از خواب بیدار میشوید و روزتان را شروع میکنید. هرکسی به شیوه ای خاص، با توجه به موقعیت اجتماعی که برای خود بوجود آورده است، روزش آغاز میشود. یکی صبح ساعت ۵ بیدار میشود تا به محل کار یا محل تحصیل برسد. دیگری ۸ دیگری ۹ و… بنابراین در هر ساعتی که به خیابان ها بنگرید، اقشار مختلفی را میبینید که برای رسیدن به مقصدی خاص و هدفی خاص در رفت و آمد هستند و روز را میگذرانند. همه چیز هم عادی و طبیعی است. بانک‌ها، موسسات و … کارهای مردم و ارباب رجوع را انجام می‌دهند.
ولی آیا این عادی بودن و طبق روال انجام شدن کارها، اتفاقی بدست آمده است؟
شاید اینطور به نظر برسد. برای تفهیم بهتر این موضوع، نگاهی به چند سال گذشته میکنیم. در سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۵ تحولات زیرساختی عظیمی بوجود آمد. به عنوان مثال اگر در این دوره ۵ ساله به رفتار کاربران در بانک توجه کنید، کارت بانکی یا همان عابر بانک در بین اقلیت مردم وجود داشت. تازه همان اقلیت هم وقتی با کارت خود پرداز عملیاتی انجام می‌دادند، در انتهای هفته یا انتهای ماه، دفترچه حساب‌شان را جهت پرینت به بانک می‌بردند. بانک‌ها و دیگر موسسات بسیار تلاش کردند تا کاربران را به سمت بانک‌داری الکترونیک هدایت کنند. امروزه کمتر کسی را میبینیم که با دفترچه کاغذی به بانک برود و عملیات بانکی‌اش را روی کاغذ انجام دهد.
برای انجام این تراکنش‌های بانکی زیر ساخت‌های بسیاری بوجود آمده است. از دیتاسنتر گرفته تا شبکه انتقال دیتا و سخت‌افزارهای مختلف، همگی در انجام این معاملات نقش دارند. تصور به حجم دیتای تبدال شده فقط در بانک‌داری میتواند تفکر بر انگیز باشد. که یک بی دقتی و یا اختلال در یکی از مراحل زیر ساختی، باعث آسیب به کل سیستم میشود. زمان‌هایی را تصور کنید که این شبکه با اختلال مواجه است. وضعیت اخلاق و رفتار اکثر مردم را هم تصور کنید. چه میشود اگر یک روز کامل اختلال، فقط در شبکه بانکی کشور وجود داشته باشد؟ میزان صبر مردم کاسته میشود و رفتار عموم تغییر خواهد کرد.
حفاظت از Data یا داده
در دنیای مدرن، اطلاعات و امنیت تبادل داده‌ها از اهمیت بسیاری برخوردار است. از اینرو حفاظت از اطلاعات کاربران علاوه بر مسئولیت اصلی بانک‌ها (البته در این نوشته فقط بانک‌ها را مثال زدم) بلکه بر عهده سازمان امنیت ملی هم میباشد. در ادامه به معرفی این سازمان توجه کنید.
شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، شورایی است که به منظور تأمین منافع ملی و پاسداری از انقلاب اسلامی ایران و تمامیت ارضی و حاکمیت ملی ایران به ریاست رئیس جمهور این کشور تشکیل می‌گردد. این شورا مهمترین وزنه تصمیم‌گیری در سیاست خارجی و امور دفاعی و امنیتی ایران محسوب میشود.[۱] اعضای این شورا را مقامات عالی‌رتبه سیاسی، نظامی و اطلاعاتی ایران تشکیل می‌دهند. دبیر شورای عالی امنیت ملی با انتخاب مستقیم رئیس‌جمهور تعیین میشود و مسئولیت اداره دبیرخانه و نظارت بر اجرای صحیح تصمیمات و مصوبات شورا و امور اداری و اجرایی شورا را بر عهده دارد. مطابق روال مرسوم در اغلب موارد دبیر شورای عالی امنیت ملی پس از انتخاب از سوی رئیس جمهور، به طور همزمان از سوی مقام معظم رهبری، به عنوان نماینده رهبری در شورا نیز منصوب میشود.
پدافند غیر عامل چیست؟
پدافند غیرعامل نوعی دفاع غیر نظامی است و به مجموعه اقداماتی اطلاق می‌گردد که به جنگ‌افزار نیاز ندارد و با اجرای آن می‌توان از وارد شدن خسارات مالی به تجهیزات و تاسیسات حیاتی و حساس نظامی و غیرنظامی و تلفات انسانی جلوگیری نموده و یا میزان این خسارات و تلفات را به حداقل ممکن کاهش داد.
پدافند غیرعامل به معنای کاهش آسیب‌پذیری در هنگام بحران، بدون استفاده از اقدامات نظامی و صرفاً با بهره‌گیری از فعالیت‌های غیرنظامی، فنی و مدیریتی است. اقدامات پدافند غیرعامل شامل پوشش، پراکندگی، تفرقه و جابجایی، فریب، مکان یابی، اعلام خبر، قابلیت بقا، استحکامات، استتار، اختفاء، ماکت فریبنده و سازه‌های امن میباشد.
در پدافند غیرعامل تمام نهادها، نیروها، سازمان‌ها، صنایع و حتی مردم عادی می‌توانند نقش موثری ایفا کنند در حالیکه در پدافند عامل مانند سیستم‌های ضدهوایی و هواپیماهای رهگیر، تنها نیروهای مسلح مسئولیت برعهده دارند.
۳ مرکز زیر نظر در پدافند غیر عامل
مراکز حیاتی، مراکز حساس و مراکز مهم
در صورت بروز مشکل یا انهدام در مراکز حیاتی، عملکرد حداقل چند استان در کشور با مشکل مواجه میشود. همچنین باعث بروز بحران میشود. در مراکز حساس شدت کمتر و مراکز مهم هم به نسبت کمتر است. در این پست روی نظرم با مراکزی است که رفتار اجتماعی ما در حفاظت از آن‌ها بسیار اهمیت دارد. با رشد شبکه ملی اطلاعات و ضریب نفوذ اینترنت، مراقبت از مراکز مختلف روز به روز اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
با رشد اینترنت اشیاء و به وجود آمدن زیرساخت‌های سخت افزاری و نرم افزاری، رعایت موارد امنیتی از سوی همه واجب است. حداقل این است که قوانین تولید و حفاظت داده‌ها توسط همکارانی که در تولید محتوا کار میکنند؛ دانسته و به کار برده شود. به مثالی که در ابتدای پست زدم برگردیم. اگر پلیس سایبری امنیت کل شبکه را زیر نظر نداشته باشد. کافیست که رقبا یا دشمنان، فقط و فقط شبکه بانکی کشور را مختل کنند. در چنین شرایطی آیا خلق و خرد جمعی مردم به همان روال عادی خواهد بود؟ قطعا تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. از این رو علاوه بر پلیس سایبری، ما هم باید دقت داشته باشیم که شرایط خطر ساز را در فضای مجازی وب ایجاد نکنیم. در پست بعدی راجع به ابزارها و سلاح‌های حمله سایبری خواهم نوشت.
دمت گرم سالار حال کردم.
سلامت باشید.