کاربرد روغن فلاکس Flux در لحیم کاری قطعات الکترونیک

بدون هیچ تردیدی، لحیم کاری از جذاب‌ترین بخش‌های الکترونیک است. قطعات الکترونیک جهت اتصال روی برد مدار نیاز به یک اتصال دهنده دارند. این اتصال دهنده باید همزمان خاصیت رسانایی، سبک بودن، جذاب شدن بین برد و قطعه را داشته باشد. از اینرو استفاده از یک ترکیب رسانایی به اسم قلع مرسوم می‌باشد. معمولا در قلع‌ها ترکیبانی از سرب و روغن وجود دارند. این موارد به هنگام اتصال نیاز به حرارت دارند. حرارت ایجاد شده باعث می‌شود در سطح مدار انفعالات شیمیایی صورت گیرد. در چنین شرایطی خطر اکسید شدن مدار و پایه‌های اتصالات را تهدید می‌کند. جهت جلوگیری از این مشکل که باعث مشکلات جدی در آینده می‌شود، نیاز به استفاده از روغن فلکس Flux یا مایع فلاکس یا چسب فلاکس می‌باشد. در ادامه این آموزش با دیجی اسپارک همراه باشید.

مایع فلکس یا فلاکس

روغن Flux با فرم خوانش fləks یعنی همان فلاکس می‌باشد. ولی در بازار ایران به عنوان فلکس شناخته می‌شود. مهم‌ترین کاربرد آن در مونتاژ و فرآیند لحیم کاری، حفاظت از اکسیداسیون می‌باشد. معمولا به صورت روغن یا چسب یا خمیر در بازار یافت می‌شوند. انواع مختلفی هم دارد که بر اساس درصد موارد تشکیل دهنده متفاوت هستند. فرآیند لحیم کاری به صورت سنتی و دستی از لحاظ کیفیتی کاملا قابل کنترل می‌باشد. البته با درنظر گرفتن اینکه تجهیزات مناسبی در دسترس داشته باشیم. ولی در فرآیندهای صنعتی و تولید انبوه بسیار تحت تاثیر شرایط خاصی قرار می‌گیرند. علاوه بر این در بردهای مورد استفاده صنایع نظامی و یا صنایع هوایی، خرابی یک اتصال کوچک در مدار منجر به آسیب‌های بزرگی می‌شود. از اینرو بایستی با قابلیت اطمینان بالایی بردهای الکترونیکی تولید و مونتاژ شوند. یکی از اقدامات جهت بالابردن قابلیت اطمینان بردهای الکترونیکی در هنگام مونتاژ کاهش موارد آسیب زا هستند.

آلاینده‌ها در مونتاژ PCB

به هنگام مونتاژ بردهای الکترونیکی نیاز به قطعات مختلفی می‌باشد. مونتاژهای صنعتی و تیراژ و حساس توسط دستگاه‌های مونتاژ PCB انجام می‌شوند. در این دستگاه‌ها بسته به نوع عملکردشان، قطعات SMD و قطعات معمولی تحت شرایط خاصی داخل خشاب مونتاژ قرار می‌گیرند. بردها هم تحت شرایط خاصی وارد دستگاه می‌شوند. در این فرآیند آلاینده‌های سطحی از جمله اکسیدها، چربی و حتی گرد و غبار، باعث کاهش کیفیت و آسیب به مدار می‌شوند. در فرآیند ساخت PCB از طراحی تا مونتاژ و ساخت نهایی برد، چالش‌های مختلف و پیچیدگی‌های مختلفی وجود دارند. یکی از همین چالش‌ها که به نظر هم ساده می‌آیند. گرد و غبار و چربی و اکسیدها روی برد یا روی قطعات می‌باشند. به سادگی می‌توانند یک سخت افزار را در شرایط مختلف آسیب پذیر کنند. برای حفاظت شیمیایی از آلاینده‌های این چنینی به هنگام مونتاژ، نیاز به تجهیزات مختلفی داریم. یکی از همین تجهیزات روغن فلاکس Flux می‌باشد. بهترین نقطه جوش به هنگام لحیم کاری با استفاده از روغن فلاکس Flux بدست می‌آید.

نقش مایع فلاکس قبل از لحیم کاری

اکسید شدن سطوح مسی و پایه‌های قطعات یک امر کاملا طبیعی است. این اکسید از کیفیت اتصال صورت گرفته بین قطعات می‌کاهد. در نهایت باعث کاهش کیفیت تولید خواهد شد. بنابراین در فرآیندهایی که تولید انبوه هستند بایستی حتما قبل از شروع به لحیم کاری، توسط مایع فلاکس مناسب اقدام به شستشوی سطوح کرد. معمولا به هنگام مونتاژ بردها توسط وان قلع، حوضچه قلع و یا دستگاه تولید SMT که به صورت سری تولیدات بردها انجام می‌شوند. بایستی از فلاکس به عنوان تمیز کننده سطح مقطع استفاده شود. در مواردی که فرآیند مورد نظر تعمیراتی است. باز هم بایستی قبل از لحیم کاری اقدام به شستشوی سطح کرد. در مورد اتصال دو جنس مختلف به یکدیگر از جمله مس و استیل بایستی از فلاکس لحیم کاری استیل استفاده شود. یا اینکه در فرآیند اتصال مس به آلومینیوم از فلاکس آلومینیوم بایستی استفاده شود.

نقش مایع فلاکس پس از لحیم کاری

کاربرد مهم دیگری از مایع فلاکس پس از انجام لحیم کاری است. در تولیدات بردهای الکترونیکی س از انجام فرآیند لحیم کاری، بایستی توسط مایع فلاکس مناسب، بردها شستشو شوند. این شستشو کمک می‌کند که سطح برد از مواد شیمیایی که باعث اکسید شدن و یا بروز اتصال کوتاه می‌شوند، پاک سازی شود. مایع فلاکس براساس موادی که در ساختار آن به کار رفته است، دسته بندی می‌شود. برخی از تولید کنندگان برای شستشوی برد از تینر استفاده میکنند که این مورد غیر استاندارد است و شرایط خاصی برای استفاده آن بایستی رعایت شود. اما بجای استفاده از تینر توصیه میشود که از مایع فلاکس برپایه الکل ایزوپروپانول استفاده شود. در کل این توضیحات ساده‌ترین حالت ممکن برای استفاده از مایع فلاکس پس از لحیم کاری بود. اما پیچیدگی و شرایط مهمی برای این منظور وجود دارند.

انواع روغن فلاکس Flux

مایع فلاکس انواع مختلفی بر اساس ترکیبات به کار رفته دارد. در تمامی مدل‌های فلاکس فرآیند برداشتن اکسیداسیون صورت می‌گیرد. این فرآید باعث بهبود فرآیند لحیم کاری و حفاظت از اکسید شدن پس از لحیم کاری می‌باشد. بسته به نوع جنس لحیم کاری، انواع فلاکس مختلفی وجود دارند.

• فلاکس Z مناسب برای لحیم کاری بدلیجات با کد FZ
• فلاکس صنعتی مناسب برای استفاده در وان قلع  با کد FS
• فلاکس ماد مخصوص بردهای الکترونیکی و نیازی به شستن ندارد با کد FM
• فلاکس استیل مخصوص لحیم کاری استیل و بسیار پرقدرت و حساس میباشد.
• فلاکس آلومینیوم جهت از بین بردن اکسید روی آلومینیوم و منحصرا برای همین جنس میباشد.

مایع فلاکس لحیم کاری براساس کاربری

مایع فلاکس لحیم کاری براساس کاربری که دارد، دسته بندی می‌شود. در فروشگاه دانشجو کیت میتوانید به تفکیک این مورد مایع فلاکس را بررسی و گزینه مناسب کاربری خودتان را تهیه کنید.

• مایع فلاکس برای تعمیرات تخصصی موبایل و بردهای حساس

بردهای حساس الکترونیکی نیازمند مواد شیمایی خاصی برای تعمیرات هستند. فلاکس‌های تعمیرات موبایل معمولا شامل انواع کاربردی برای کار با هویه هوای گرم و قطعات SMD هستند. تمامی مایع فلاکس در دسته عمومی و تعمیراتی را میتوانید برای این منظور بررسی کنید. کافیست از بخش فیلتر محصولات این مورد را بررسی کنید. اگر توسط موبایل سایت را بررسی میکنید در بخش خرید سریع می‌توانید اقدام کنید.

• مایع فلاکس برای تعمیرات عمومی بردهای الکترونیکی

مایع فلاکس عمومی معمولا دارای غلظت کمتر و رقیق شده، توسط الکل و یا آب است. مایع فلاکس برای تعمیرات عمومی خاصیت غیر شویندگی دارند. به این معنی که پس از استفاده در روند تعمیرات برد الکترونیکی نیازی به شستشو ندارند. برای اطمینان از مناسب بودن مایع فلاکس مورد نظرتان میتوانید از حجم های ۲۰ سی سی یا ۳۰ سی سی به عنوان نمونه استفاده کرده و سپس از حجم بالاتر تهیه کنید.

• مایع فلاکس برای مونتاژ دستی بردهای الکترونیکی

در روند مونتاژ کاری بردهای الکترونیکی به صورت دستی، معمولا از وان قلع و یا حوضچه قلع استفاده می‌شود. در چنین حالتی بایستی پیش از لحیم کاری از یک فلاکس و پس از انجام لحیم کاری از فلاکس دیگری برای شستشو استفاده کرد.

• مایع فلاکس برای مصرف دانشجویی و غیر حساس

در روند استفاده از مایع فلاکس به صورت دانشجویی و عمومی، غلظت مایع فلاکس به صورت رقیق شده و با قدرت کمتری نسبت به نوع کارگاهی و تخصصی بسته بندی می‌شوند. مایع فلاکس دانشجویی از لحاظ خورندگی بسیار ضعیف شده است. ولی در روند کار کردن با آن بایستی حتما موارد ایمنی به صورت کامل رعایت شوند. از جمله استفاده از دستکش پلاستیکی و عینک و ماسک مناسب استفاده شود.

• مایع فلاکس برای سیم پیچی موتور الکتریک

تعمیرات موتور الکتریک و یا تولید موتور الکتریک شامل فرایند بسیار مهم سیم پیچی است. چنانچه از سیم‌های آلومینیومی در روند سیم پیچی موتور الکتریک استفاده شود. بایستی از مایع فلاکس آلومینیوم هم استفاده شود. انواع مایع فلاکس آلومینیومی را میتوانید در فروشگاه دانشجو کیت بررسی و خرید کنید.

لوازم مورد نیاز

انواع مایع فلاکس لحیم کاری

در ادامه چنانچه سوالی در خصوص این ماده جهت استفاده دارید، مطرح بفرمایید. لطفا تجربه‌های کاربری‌تان در خصوص روغن فلاکس Flux را در بخش نظرات همین پست مطرح بفرمایید. تا در جهت ارتقا دانش فنی دیگر کاربران استفاده شود. در پایان نظرات و پیشنهادات خود را با ما درمیان بگذارید و با اشتراک گذاری این آموزش در شبکه های اجتماعی , از وبسایت دیجی اسپارک حمایت کنید.